Bouwgrond in exploitatie (BIE)
Bij de BIE heeft de gemeente de gronden in eigendom. De raad stelt een exploitatiebegroting vast en opent daarmee een BIE. De toerekening van de kosten en opbrengsten is wettelijk bepaald in de wet ruimtelijke ordening (Wro) en het besluit ruimtelijke ordening (Bro). Sinds 1 januari 2016 betaalt de gemeente over een winstgevend resultaat vennootschapsbelasting.
De lopende grondexploitaties vallen allen onder een actief grondbeleid. Dat houdt in dat de gemeente de grond in eigendom heeft, de gronden bouw- en woonrijp maakt en bouwkavels uitgeeft om de lasten te dekken. Deze lopende grondexploitaties staan in de tabel 'prognoses resultaten grondexploitaties' aangegeven.
Faciliterend grondbeleid
Het huidige grondbeleid is het hanteren van een faciliterend grondbeleid, maar waar nodig of waar mogelijk wordt actief grondbeleid toegepast. Bij faciliterend grondbeleid voert de gemeente voor nieuwe ontwikkelingen voor woningbouw of bedrijven alleen die taken uit die alleen door de gemeente uitgevoerd kunnen worden, zoals het vaststellen van het bestemmingsplan. De initiatiefnemer is risico- en kostendragend voor de uitvoering van de gewenste ontwikkeling. De kosten, die door de gemeente moeten worden gemaakt om haar taak te kunnen uitvoeren, worden verhaald bij de initiatiefnemer.
De gemeente is wettelijk verplicht om de lasten te verhalen. Bij voorkeur gaat de gemeente met de initiatiefnemer een exploitatieovereenkomst aan voordat het bestemmingsplan wordt vastgesteld door de raad. Wordt vooraf geen overeenkomst gesloten dan stelt de raad gelijktijdig met het bestemmingsplan een exploitatieplan vast.
Momenteel wordt faciliterend grondbeleid toegepast bij de ontwikkeling Spierland en bij andere, vaak kleinschalige, bouwplannen.
Overige gronden
Naast de in exploitatie genomen gronden heeft de gemeente gronden in eigendom die nog niet in de exploitatie zijn opgenomen, de zogeheten niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG). Deze gronden mogen niet meer onder de grondexploitatie op de balans staan. Deze zijn nu tegen de verkrijgingsprijs opgenomen onder de materiële vaste activa .